معاونت مطالعات اقتصادی و آیندهپژوهی اتاق تهران در پی وقوع جنگ ۱۲ روزه، با هدف تحلیل دقیق وضعیت جاری و پیشبینی احتمالات آتی، اقدام به برگزاری نشستهای اتاق فکر با موضوعات ژئوپلیتیک، اقتصادی، اجتماعی، تجارت و فناوری اطلاعات کرد که نتایج حاصل از آن درقالب گزارشهای جامعی تهیه و تدوین شده است.
براین اساس ،در گزارش مربوط به بررسی تحولات ژئوپلیتیک پس از جنگ ایران و اسرائیل عنوان شده است که جنگ ۱۲ روزه با وجود دامنه زمانی و جغرافیایی محدود، پیامدهایی فراتر از یک درگیری منطقهای داشت. تجارب گذشته به روشنی نشان داده است که شوکهای ژئوپلیتیکی (حتی اگر محدود باشند) توانایی اخلال در زنجیره تأمین، افزایش ریسکگریزی سرمایهگذاران و ایجاد اختلال در فعالیتهای روزمره اقتصادی را دارند. این تأثیرات نهتنها بر دولتها، بلکه بر بخش خصوصی نیز بار سنگینی خواهد داشت.
همچنین در گزارش دیگری، سیاستهای حمایتی دولت از بنگاهها در شرایط جنگی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و عنوان شد که اگر این جنگ ادامه یابد، به یکی از پیچیدهترین تهدیدهای چندوجهی برای اقتصاد تبدیل میشود. براساس تحلیلهای کارشناسی طرح شده ، استمرار یا تشدید این شرایط میتواند به بروز بحرانهایی در پنج سطح اصلی منجر شود که شامل اختلال در تولید و زنجیره تأمین، بی ثباتی پولی و ارزی، تشدید فشارهای بودجهای، افزایش نابرابری و آسیبهای اجتماعی و تزلزل در حکمرانی اقتصادی خواهد بود. در اتاق فکر اجتماعی اتاق تهران نیز سناریوهایی برای عبور از بحران جنگ و تقویت حکمرانی اجتماعی مطرح و عنوان شد که بیتوجهی به پیامدهای جنگ در ایران و هر کشور دیگری به تضعیف انسجام ملی، فرسایش اعتماد عمومی و افزایش آسیبپذیری جامعه میانجامد. در چنین شرایطی، نهادهای واسطه و مردمنهاد همچون اتاق بازرگانی، میتوانند در تقویت حکمرانی اجتماعی و مشارکت در مدیریت بحرانهای چندبعدی نقشآفرینی کنند. در گزارش مربوط به بررسی«آثار احتمالی تدوام جنگ اسرائیل علیه ایران بر محیط کسبوکار» نیز به این نکته اشاره شده است که مواجهه موفق با اقتصاد جنگی، مستلزم هماهنگی و همافزایی میان دولت، اتاق بازرگانی و بنگاههاست؛ به این ترتیب بازطراحی سیاستهای بودجهای، تجاری و حمایتی دولت با همکاری اتاق بازرگانی، برای پیش بینی پذیرتر کردن فعالیت اقتصادی در دوران جنگ به عنوان یک پیشنهاد مطرح شده است.
در بخشی از گزارش «بررسی پیامدهای جنگ بر تجارت خارجی و راهکارهای تقویت تابآوری تجاری» با این پیشفرض که آثار مخرب درگیریهای میان دو کشور، صرفاً به کشورهای درگیر محدود نمیشود و در سطحی وسیعتر بر کل شبکه تجارت جهانی اثرگذار است، مجموعهای از راهکارهای هماهنگ در سه سطح دولت، نهادهای واسط به ویژه اتاق بازرگانی و بنگاههای اقتصادی ارائه شده است.
در گزارش معاونت مطالعات اقتصادی و آیندهپژوهی اتاق تهران در سطح دولت، اقداماتی چون تدوین بسته مقرراتی اضطراری، تعلیق فشارهای ارزی بر صادرکنندگان، امکان خرید اعتباری بدون نیاز به منشأ ارز، تخصیص انبارهای استراتژیک و فعالسازی دیپلماسی اقتصادی با کشورهای کمترمخاطرهآمیز پیشنهاد شده است.
گزارش «سپر دیجیتال ایران: معماری نوین تابآوری سایبری برای رشد اقتصادی در عصر جنگهای ترکیبی» نیز با اشاره به این واقعیت آغاز شده است که ماهیت منازعه علیه جمهوری اسلامی ایران به شکلی برگشتناپذیر تغییر کرده است. جنگ ۱۲روزه اخیر با رژیم صهیونیستی صرفاً یک درگیری نظامی نبود، بلکه اعلام رسمی ورود به یک جنگ اقتصادی به ویژه در حوزه سایبری نیز بود. این گزارش استدلال میکند که وضعیت دفاعی کنونی ایران که ریشه در رویکردهای امنیتی سنتی و مبتنی بر حفاظت از محیط پیرامونی دارد، در برابر این تهدیدات مدرن به شکلی خطرناک ناکافی است و یک شکاف حیاتی میان راهبرد دشمن که نقاط اتصال میان فناوری، اقتصاد و جامعه را هدف قرار میدهد و پاسخ پراکنده کشور وجود دارد. این گزارش توسعه و پیادهسازی یک معماری ملی تابآوری سایبری را پیشنهاد میکند. پیشنهادی که مضمون آن، صرفا یک طرح دفاعی نیست بلکه یک راهبرد جامع و ملی برای تقویت بازدارندگی مبتنی بر انکار است که بر یک تغییر پارادایم بنیادین استوار است و این تغییر پارادایم گذار از «جلوگیری از نفوذ» به «تضمین تابآوری با فرض وقوع نفوذ» خواهد بود.
شما چه نظری دارید؟